Wat Is Bakkerszout?

Wat Is Bakkerszout?

Bakkerszout, je ziet het misschien wel eens staan bij de ingrediënten op een verpakking. Misschien valt het je niet eens op. Het zal wel zout van de bakker zijn wat is toegevoegd aan het deeg, dat klopt. Toch is er wel degelijk iets bijzonders aan bakkerszout.

Wat Is Bakkerszout? In 2008 is door de Nederlandse Gezondheidsraad een convenant afgesproken met de bakkersbranche. Het convenant houd in dat het zout dat voor brood wordt gebruikt, een jodiumgehalte heeft van 50 tot 65 microgram (mcg) per gram zout. Het is een advies en geen verplichting, maar de meeste bakkers houden zich eraan.

Jodium is een microvoedingsstof die van essentieel belang is voor de productie van schildklierhormonen. Er wordt al een tijd geadviseerd om minder zout te nemen, want teveel zout is niet goed voor o.a. bloeddruk. Maar de Nederlanders krijgen soms ook niet genoeg jodium binnen.

Bakkerszout Als Oplossing Voor Ons Jodiumtekort

In onze Nederlandse voeding zit te weinig jodium. Als de overheid niets had gedaan, hadden we te weinig jodium binnen gekregen.

Een jodiumtekort geeft schildklier problemen,  dus kan best grote gezondheidsgevolgen hebben. In 1942 was al afgesproken met de bakkers om jodium te gebruiken bij het bereiden van brood, dit noemde men toen broodzout.

In 1942 was al afgesproken met de bakkers om jodium te gebruiken bij het bereiden van brood

In 2008 is door de Nederlandse Gezondheidsraad een nieuw convenant afgesproken met de bakkersbranche. Het convenant houd in dat het zout dat voor brood wordt gebruikt, een jodiumgehalte heeft van 50 tot 65 microgram (mcg) per gram zout. Het convenant kun je downloaden als pdf.

Het is een advies en geen verplichting, maar de meeste bakkers houden zich eraan. Het is dus een lager gehalte dan het broodzout had, omdat het nu ook in andere producten mag zitten.

Bij normaal, ouderwets eten en drinken, komt er gemiddeld genoeg jodium binnen. Het meeste jodium komt dan binnen via het brood. Let op, gemiddeld hoeft niet jouw waarde te zijn.

Wel is het zo dat vrouwen minder jodium binnen krijgen. Misschien dat vrouwen minder brood eten. Of vrouwen eten ander brood, dat niet is gemaakt met een vorm van gejodeerd zout, zoals bakkerszout. Je kunt het gebruik van jodium in onderstaande grafiek van het RIVM zien.

Jodium inname vrouwen en mannen – Bron RIVM

Als mensen naast minder brood eten ook nog minder zout zouden gaan gebruiken, zoals de trend nu is, kan het zijn dat er te weinig jodium binnenkomt. 

Vrouwen krijgen minder jodium binnen dan mannen. Vermoedelijk komt dit, doordat mannen meer brood eten dan vrouwen, maar dat is een aanname van mij, maar anders kan ik het niet verklaren.

Het hele rapport “De jodiuminname van de Nederlandse bevolking na verdere zoutverlaging in brood” uit 2014 van de RIVM, kun je hier vinden.

In België is de etenswijze en zijn de producten voor een groot deel gelijk als in Nederland. Het zal je dan ook niet verassen, dat de Belgische overheid ook een convenant met de bakkers heeft.

Het Belgische convenant is in 2009 tot stand gekomen. In België worden wel weer hele andere jodium waarden aangehouden in het convenant. In Belgisch brood mag gejodeerd zout met jodiumgehalte van 15 tot 20 mg/kg gebruikt worden. (Nederland 50 tot 65 mg/kg)

Het mag alleen in brood en niet in andere producten gebruikt worden, in België zijn ze wat banger voor een te veel aan jodium, vandaar de lagere waardes.

De aanbevolen en maximale hoeveelheid jodium per dag van 150 /600 microgram per dag is wel voor beide landen hetzelfde. Dus eigenlijk best raar dat het jodium gehalte in bakkerszout tussen Nederland en België zo enorm verschilt.

eigenlijk best raar dat het jodium gehalte in bakkerszout tussen Nederland en België zo enorm verschilt

Ook in België mag het niet voor andere producten gebruikt worden, dus zonder brood heb je daar nog sneller een jodiumtekort. Maar misschien eten de Belgen meer vis, dat weet ik niet, ik hoop het maar.

Nu hebben we ook niet direct een tekort, dat kan echt jaren duren. In het menselijk lichaam zit gemiddeld 10 tot 20 milligram jodium opgeslagen. Er was de laatste jaren in België wel een heel klein tekort aan jodium bij de bevolking.

Dit is dus ondanks het gebruik van bakkerszout. Dit geeft wel aan hoe we het bakkerszout nodig hebben om onze dagelijkse jodiuminname te halen.

Verschil Tussen Bakkerszout En Gewoon Zout 

Bakkerszout is dus het zout dat bakkers voor hun producten gebruiken. In gewoon zout zit van nature geen jodium. Het heet bakkerszout, zodat je weet dat het voldoet aan het advies dat is afgesproken met de Nederlandse gezondheidsraad.

Bakkerszout is dus zout, maar waar jodium aan is toegevoegd. Als er jodium aan toegevoegd is door de bakkers, dan wordt gesproken over bakkerszout. Het jodiumgehalte is in bakkerszout 50 tot 65 microgram per gram zout.

Het jodiumgehalte is in bakkerszout 50 tot 65 mg per kilo zout

Toch is bakkerszout niet echt een duidelijke benaming van wat het is vind ik. Als je verder niets weet, kun je er weinig uit afleiden. Het woord jodium komt er helemaal niet in voor. Terwijl het juist gaat om het gehalte aan jodium.

Er wordt bij zout met jodium ook wel gesproken over gejodeerd zout of jodiumhoudend zout, dat vind ik al wat duidelijker. Bakkersjodiumzout zou misschien een betere naam zijn.

Bakker aan het werk met deeg

Verschil Tussen Bakkerszout en Broodzout 

Er zijn al eens eerder afspraken geweest, voordat in 2008 het bakkerszout werd bedacht. Toen sprak men over broodzout. Het jodiumgehalte in broodzout was 70 tot 85 mg jodium per gram zout.

Hoger dus dan de 50 tot 65 mg jodium in bakkerszout. Alleen het broodzout mocht alleen in brood gebruikt worden, daarom was het jodiumgehalte hoger. Bakkerszout mag in Nederland ook in andere producten dan brood gebruikt worden, in België niet.

Daarom is de naam bakkerszout gekozen en is het gehalte lager. Je krijgt zo ook jodium uit andere producten binnen die met bakkerszout gemaakt zijn.

Bakkerszout mag in Nederland ook in andere producten dan brood gebruikt worden, in België niet

Hoeveel Bakkerszout Moet Je Per Dag Eten

De dagelijkse hoeveelheid jodium is niet officieel in Nederland vastgesteld, maar over het algemeen gaan we uit van een dagelijkse hoeveelheid van 150 microgram (mcg).

Het hangt er natuurlijk vanaf hoeveel bakkerszout de bakker in zijn brood doet, dat kan verschillen. Ook hangt het er vanaf hoeveel brood je eet.

Als je 4 sneetjes brood eet, die 1,2% bakkerszout bevatten, dan heb je ongeveer 100 microgram aan jodium binnen. Dus bij 4 sneetjes ben je al aardig op weg. Bij 6 sneetjes zit je dus al aan je dagelijkse hoeveelheid.

Je zult niet snel een overdosis van jodium krijgen als je alleen de jodium uit je koolhydraatarm eten haalt. De maximale veilige dosis jodium voor volwassenen is vastgesteld op 600 mcg per dag.

Bij 6 sneetjes brood met bakkerszout, heb je al je dagelijkse hoeveelheid

Waar Zit Bakkerszout Allemaal In

Gelukkig is er aan kant en klaar koolhydraatarm brood ook meestal jodium toegevoegd. Het brood in de supermarkt is vaak gemaakt met bakkerszout, waardoor het jodium heeft.

Ook Atkins brood, dat ook koolhydraatarm is en bijvoorbeeld te koop bij Albert Heijn is, heeft toegevoegd jodium.

Maar als je zelf je koolhydraatarme brood bakt, dan wordt het wel even opletten. Het beste is om dan zelf bakkerszout te gaan bestellen, zodat je dit kan toevoegen.

Let er wel op of je koolhydraatarme brood bakkerszout, gejodeerd zout of iets anders van jodium heeft. Zo niet, dan kun je beter overstappen op een ander merk of een jodium supplement nemen.

Let op of het brood dat je eet bakkerszout heeft, anders krijg je een jodium tekort

Waarmee Kun Je Bakkerszout Vervangen?

Als je niet veel brood eet, dan heb je een vervanger nodig voor het bakkerszout, om zo toch aan je dagelijkse hoeveelheid jodium te komen.

Jodium zit vooral in vis uit zee (extra veel in kabeljauw, kreeft, mosselen), maar het zit bijvoorbeeld ook in eieren.

Kabeljauw is rijk aan jodium

Met bepaalde zeevis kun je met een flinke portie in 1 keer je dagelijkse hoeveelheid jodium scoren. Als je 150 gram kabeljauw, koolvis, schelvis of rode mul eet, dan heb je het binnen.

Als je 300 gram haring, makreel, zalm of tonijn eet, dan ook. Hier zie je al een beetje het probleem, je moet heel veel eten om het te halen. En dan hebben we het nog over zeevis, waar erg veel jodium in zit.

Bij 400 gram platvis (schol, tong, heilbot haal je het ook. Zoals je ziet, het wordt steeds moeilijker, er zijn maar een paar vissoorten die een hoog jodiumgehalte hebben.

Maar gelukkig hoeft niet alles uit vis te komen, want vis eet je vermoedelijk ook niet elke dag. Met 8 gekookte eieren ben je er ook. Of met 1 kilo kaas. Of met 14 glazen melk en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Als je niet veel brood eet, dan heb je een vervanger nodig voor het bakkerszout

Je moet dus helaas behoorlijk veel van de meeste producten eten om aan je dagelijkse hoeveelheid te komen. Zeevis is wel ongeveer het rijkste aan jodium van alle producten.

Maar het hoeft ook niet allemaal uit 1 soort product te komen. Misschien eet je af en toe wat brood, drink je melk, eet je kaas en neem je ook vaak een ei. Als beleg is tonijn bijvoorbeeld ook lekker. In de tonijn, zalm salade zal vermoedelijk niet veel zitten. 

Mocht je geen brood eten en niet veel van de jodiumrijke vissoorten, dan zou ik toch een jodium supplement aanraden. Zelf heb ik dit ook vandaag besteld bij bol.com, omdat ik denk dat ik mijn dagelijkse hoeveelheid jodium niet haal.

Ik eet niet altijd brood meer, vaak vezelrijke crackers van Wasa, die hebben wel lekker veel vezels en zijn gezond. Maar zijn niet gemaakt met bakkerszout, jammer dat Wasa dat niet gedaan heeft. Verder eet ik meer vlees dan vis, dus helaas weinig jodium van vis.

jammer dat Wasa geen bakkerszout heeft gebruikt in hun crackers

Waar Is Bakkerszout te koop

Waar is bakkerszout in Nederland te koop

Bakkerszout kun je in Nederland online kopen bij verschillende webshops. Ook zijn er supermarkten waar je bakkerszout kunt kopen.

Persoonlijk bestel ik het liefst online mijn producten, zal wel komen doordat ik zelf webshops heb gehad. Maar ook puur praktisch vind ik het fijn, geen gedoe met parkeren.

Vaak kijken mensen tegen de verzendkosten aan en gaan liever zelf met de auto even iets halen. Maar vergeet niet dat een klein ritje met de auto al snel veel geld kost. Benzine is vloeibaar goud geworden.

Soms heb je gratis verzending boven een bepaald bedrag. Daar ben ik gek op. Mijn jodium supplement heb ik bijvoorbeeld op bol.com besteld. Ik kwam 3 euro te kort voor gratis verzending. Maar daarom heb ik een set van 6 schrijfblokken toegevoegd.

De schrijfblokken gebruik ik veel, ik zet veel van mijn ideeën op papier, vind ik heerlijk. De schrijfblokken alleen, waren ook te goedkoop voor gratis verzending. Maar met de combinatie had ik nu voor allebei geen verzendkosten. Bestel gewoon wat erbij.

Kom jij wel regelmatig in de supermarkt en heeft jouw favoriete supermarkt bakkerszout, dan ben je spekkoper en kun je het gewoon bij je boodschappen toevoegen. Eventueel kun je ook vragen of ze het voor je kunnen bestellen, soms kan dat.

Waar is bakkerszout in België te koop

Ook in België is bakkerszout te koop, bijvoorbeeld online bij alatarte.be. Dit zout is zo te zien conform de Nederlandse adviezen. 

In België is voor zover ik weet een ander zoutgehalte afgesproken in een convenant. Dit zou dan 15 tot 20 mg per kilo zijn (Nederland 50 – 65 mg per kilo). Dit scheelt dus nogal wat.

Misschien wordt er in België meer zee vis gegeten, dat weet ik niet. Het toevoegen blijft natuurlijk een gokje hoe het uitpakt. Het kan per persoon behoorlijk verschillen hoeveel jodium er binnenkomt.

Het is in de huidige tijd, met een scala aan voeding, onmogelijk om het voor iedereen goed te regelen. Momenteel eet ik bijna alleen crackers, zonder jodium.

Maar eet jij 2 flinke bakken yoghurt, dan heb je ook misschien al 100 mg van de 150 mg van de dagelijkse hoeveelheid binnen. Als je weinig brood eet, dan zul je echt even het jodium op je andere producten moeten checken. Of je houd alles wat je eet bij in een app, zoals de eetmeter die ik gebruik, dan zie je vanzelf of je genoeg jodium krijgt. 

houd alles wat je eet bij in een app, dan zie je ook of je genoeg jodium krijgt

Waar is bakkerszout online te koop

Zelf heb ik nog nooit bakkerszout gekocht, maar het is natuurlijk niet iets geheimzinnigs, het is gewoon zout met jodium. Belangrijk is wel dat de verhouding klopt.

Bij online via Google zoeken, zie ik genoeg webshops die bakkerszout verkopen en ook verzenden. Bijvoorbeeld thuisbakkerswinkel.nl, de-zuidmolen.nl en zelfbroodbakken.nl.

Ik weet niet of het betrouwbare partijen zijn, dus even een disclaimer. Maar op het oog lijken deze mij betrouwbaar. Ze hebben allemaal een telefoonnummer en soms ook een winkel of molen waar je langs kunt.

Let even goed op de verzendkosten. Bakkerszout is natuurlijk zwaar, want je koopt het vaak per kilo, 5 kilo of meer. Soms is meer kopen goedkoper per kilo, maar de verzendkosten zijn bij sommige partijen hoger, als je boven een bepaald gewicht uitkomt. 

Kijk gewoon even in je winkelwagentje wat er gebeurd met de verzendkosten. Je kunt gewoon even een kilo meer of minder doen of een grotere verpakking. Zo zie je wanneer je de beste kiloprijs hebt.

Probeer altijd gratis verzending van je boodschappen

In welke supermarkten kun je bakkerszout kopen?

Bakkerszout is niet altijd te koop in de supermarkt, wel jammer als je zelf brood wilt bakken. Als je supermarkt het niet heeft, bestel dan gewoon bakkerszout online bij een van de bovengenoemde webshops.

Wat je als alternatief kunt doen, als je nu wilt bakken en het zout nog niet binnen hebt, is zout met jodium gebruiken. Bij AH heb je bijvoorbeeld het eigen merk AH Keukenzout met jodium. Alleen kan ik online niet zien, wat het jodiumgehalte is, er staat alleen “met jodium”.

Wat wel een goed zout bij Albert Heijn lijkt te zijn is LoSalt Mineraalzout met jodium. Deze heeft een gehalte van 50 mg/kg, wat overeenkomt met bakkerszout.

Bij de jumbo zie ik ook een beetje dezelfde zoutsoorten als bij Albert Heijn. Het lijkt er op dat je voor bakkerszout echt naar een speciaal winkel moet.

Als het wel te koop is in een supermarkt en ik het bakkerszout over het hoofd heb gezien, laat het mij weten in een reactie onder dit artikel. Dan pas ik het artikel aan.

Albert Heijn supermarkt

Conclusie Bakkerszout

Persoonlijk vind ik het best ingewikkeld om te achterhalen of je genoeg jodium binnenkrijgt. Vooral als je stopt met brood eten, dan wordt het toch wel iets om serieus naar te gaan kijken.

Op korte termijn pakt je lichaam het van je jodium voorraad. Je lichaam slaat het jodium op in je schildklier en je hebt een flinke voorraad. Dus op korte termijn hoef je je geen zorgen te maken.

Op de lange termijn, als je geen brood meer eet of andere producten met bakkerszout, dan wordt het opletten. Eet je ook niet bijzonder veel andere producten met jodium, zoals zee vis of yoghurt, dan zou ik een supplement aan je voeding toevoegen.

als je geen brood of andere producten met bakkerszout eet, neem dan een jodium supplement

Bakkerszout is in feite ook zout met een supplement. Dus de overheid wil je juist helpen met een supplement. Zonder extra jodium toevoeging in ons eten, krijgen we gewoon te weinig jodium binnen.

Wat je kunt doen om in ieder geval extra jodium binnen te krijgen, is Jozo zout met jodium gebruiken. Maar let wel op dat je de juiste Jozo zout pakt, niet alle Jozo zout heeft Jodium, ook al zegt de naam JOdium ZOut wat anders.

Als je brood eet met jodium, dan gaat het voor mannen gemiddeld gezien goed. Mannen eten meestal meer brood dan vrouwen. Bij 4 sneetjes brood heb je al 75% van je dagelijkse hoeveelheid.

Bij vrouwen is de jodiuminname gemiddeld lager dan bij mannen. Het ligt meer in de buurt of net onder de grens van de dagelijkse hoeveelheid. Eet je redelijk veel brood met jodium, dan zal je vermoedelijk de dagelijkse hoeveelheid jodium halen of bijna.

Probeer voor jezelf een beetje na te gaan of je genoeg jodium binnenkrijgt. Eet je 4 sneetjes brood met bakkerszout, dan zit het vermoedelijk wel goed met de overige jodium die je binnenkrijgt.

Veel jodium zit in:

• kabeljauw
• kreeft
• hom
• kuit
• mosselen
• kaviaar
• brood met bakkerszout
• oesters
• paling
• makreel
• koolvis
• garnalen

Veel jodium zit in zee vis als kabeljauw, kreeft, hom en kuit, mosselen, kaviaar, brood met bakkerszout, oesters, paling, makreel, koolvis, garnalen.

In mindere mate in ei, tonijn, haring, Tong, Zalm, Sardientjes, Kaas, Melk, Yoghurt, Andijvie, halfvolle melk, kip en groente.

Tip: als je keukenzout gebruikt, neem dan keukenzout met jodium. Maar ga ook zeker niet meer zout gebruiken omdat het jodium heeft. Teveel zout geeft andere risico’s.